یارنماالف
اراضی مباحه
اراضی زیر را گویند:
الف - اراضی متروکه (نه متروکه شهرداری) که مالکان از آنها اعتراض کرده اند.
ب - اراضی موات
اموال غیرمنقول
قانون مدنی اموال غیرمنقول را به چهار دسته تقسیم کرده است:
الف - اموالی که ذاتأ غیرمنقول هستند.
ب - اموالی که به وسیله عمل انسان غیرمنقول هستند. (مثل ابنیه و آسیا و هرچه در بنا منصوب و عرفا جزو بنا محسوب میشود.)
ج - اموالی که در حکم غیرمنقول هستند.
د - اموالی که تابع غیر منقول هستند. مثل حیوانات و اشیایی که مالک، آن را برای محل کشاورزی اختصاص داده باشد مانند گاو و گاومیش و ماشین و اسباب و ادوات کشاورزیو تخم و بذر و...
التزام
منظور از التزام سندی است که در آن کسی چیزی را بر ذمه خود قبول کند.
آلاچوق، آلاچیق
خانه ای است که ترکمانان و اهل رشت سازند مشتمل بر چند چوب که به زمین نصب کرده سرهای آنها را به هم بندند و در آن بسر برند. این کلمه ترکی است. اُلاچق هم گویند.
اقرار
اقرار عبارت است از اخبار بحقی بنفع غیر و به زیان خود (ماده 1259 ق.م) شخص اقرار کننده را مقر (بضم میم و کسر قاف و تشدید آخر) و کسیکه اقرار به نفع او شده است (مقرله) و مورد اقرار را (مقر به) گویند.
اقباض
رفع بد از موضوع معامله از طرف ناقل به نفع منتقل الیه، به طوری که منتقل الیه بتواند هر نوع تصرف ک بخواهد در آن بنماید. (مرادف تسلیم است) قبض فعل منتقل الیه است و اقباض فعل ناقل. چنان که تسلیم فعل ناقل است و تسمل فعل منتقل الیه (ماده 367 ق.م)
اقاله
بهم زدن عقد لازم است به تراضی یکدیگر و آن را تفاسخ و تقابل نیز مینامند. (ماده 283 ق.م) برای اقاله مدت معین نشده و طرفین میتوانند هر وقت بخواهند عقد را اقاله کنند.
افراز
تقسیم مال مشاع است توسط ادارات ثبت یا دادگاهها. برای انجام افراز باید جریان ثبت ملک مورد درخواست به اتمام رسیده باشد، لیکن نیازی نیست ک در دفتر املاک نیز به ثبت رسیده باشد و یا سند مالکیت آن صادر شده باشد. مادام که مالکانی نسبت به تصمیم واحد ثبتی اعتراض نکرده اند(تا ده روز پس از ابلاغ تصمیم اداره ثبت) اداره ثبت ، عملیات افراز را انجام خواهد داد. در صورت اعتراض، دادگاه شهرستان به دعوی رسیدگی و حکم مقتضی صادر خواهد کرد. حکم دادگاه شهرستان قابل شکایت فرجامی است. (براساس مواد 1 و 2 قانون افراز و فروش املاک مشاع)
اشتباه در صورت عریضه موضوع معامله
اگر مورد معامله عین معین باشد و عرفا مخالف با آنچه در قصد عاقد خطور کرده است از کار درآید (به علت اشتباه در تصور) آن اشتباه را اشتباه در صورت عریضه موضوع معامله گویند و این اشتباه عقد را باطل میکند. مثل اینکه کسی اشتباها کفش زنانه را بجای کفش مردانه بخرد چه عرفا کفش مردانه و زنانه دو ماهیت متغایر محسوب مشوند. اصطلاح بالا در مقابل اشتباه در عوارض موضوع معامله بکار رفته است.
اشتباه در شخص طرف عقد
به هر یک از دو صورت زیر گفته میشود:
الف - اشتباه در خود طرف عقد مثل اینکه واهب، مال خود را به حسن هبه کند به تصور آنکه او منوچهر است.
ب- اشتباه در مشخصات طرف عقد مانند اینکه موجر، خانه را به کسی اجاره بدهد به تصور اینکه او مجرد استو بعد معلوم شود که او متأهل است. (ماده 201 ه.م)
اشتباه در سبب معامله
بیع سبب تملک مبیع و ثمن است. وصیت تملیکی سبب تملک موصی به است و هکذا. حال اگر ورثه یا موصی له بر تقسیم مال مشاعی، به تراضی افراز کنند و بعد معلوم شود که وصیت باطل بوده و موصی له بهره از آن مال نداشته است، تراضی بر افراز هم باطل است زیرا ورثه در فاسد بودن سبب تملک (یعنی وصیت) و صحیح بودن آن در اشتباه بوده اند. این اشتباه در سبب است.
اسناد
الف - در علم درایه به معنی انتساب حدیث است به گوینده اصلی آن
ب - در علم درایه اسناد، به فتح اول، جمع سند است و سند مجموعه یک حدیث را گویند که متن یک حدیث توسط آنها به ما میرسد.
ج - در علم حقوق جمع سند است و آن نوشته ای است که در مقام دعوی یا دفاع و برای اثبات چیزی قابل تمسک و استفاده باشد.