یارنماحروف ح خ
خلاصه معامله
خلاصه معامله، برگ مخصوصی است که پس از انجام معامله، دفترخانه تنظیم کننده سند آن را (که دارای مشخصات کامل متعاملین و تاریخ معامله و شماره سند دفترخانه ماقبل که معامه در آن صورت گرفته و مبلغ مورد معامله است.) تنظیم و برای هر ملک ثبت نشده یک نسخه خلاصه معامله و در صورتی که ملک ثبت شده باشد، برای هرثبت و هر صفحه از دفتر املاک یک نسخه خلاصه معامله تنطیم و ارسال میکند. این خلاصه باید از حیث امضای متعاملین و سردفتر و مهر دفترخانه تکمیل باشد و هروقت باقیمانده ملک، مورد معامله واقع شده، سند مالکیت را هم ضمیمه خلاصه معامله به اداره ثبت ارسال مینمایند.
خوش نشین
کسی که وارد ده میشود تا از کشاورز یا مالک آن ده کاری بگیرد و دارای حق ریشه و اعیان و نسق نمیشود مگر با موافقت کشاورز و یا با آباد کردن زمین جدید را خوش نشین گویند. (غیر از اراضی دایر و بایر و آویش آن ده بر طبق ماده 32 آیین نامه اصلاحات ارضی مصوب 43/5/3 و بند دوم از یازدهمین قسمت صورتجلسه شورای اصلاحات ارضی مورخ 41/1/11 مجموعه اصلاحات ارضی صفحه 40)
خانه و خرده مالک
خانه:
خانه بنایی است که معمولا محل زندگی یک خانوار بوده و فاقد مشترکات موضوع قانون تملک آپارتمانهاست.
خرده مالک:
کسی که اراضی کوچک یا سهمی از سهام روستایی دارد.
خیار کذب
در مرابحه هرگاه پس از عقد بر مشتری معلوم شود که بایع در اخبار از سرمایه، مبلغ را زیادتر از واقع گفته است برای مشتری خیار فسخ حاصل میشود و این خیار را خیار کذب میگویند و در قانون مدنی ما پیش بینی نشده است.
متعلق خیار
متعلق خیار (هر خیاری باشد) دو چیز است:
الف - ابقای عقد صحیح (زیرا خیار فقط در عقد صحیح پیدا میشود نه در عقد فاسد)
ب - ازاله عقد صحیح. دیگر مشخصات خیارات داخل در ماهیت حقوقی خیار نمیباشند. بلکه از عوارض و مختصات آن خیار محسوب میشوند. بنابراین فوریت خیار (پس از علم به عیب) (ماده 435 ق.م) فقط متوجه خود خیار است نه متوجه عوارض آن. مثلا پس از علم به عیب، متضرر باید فوری قصد ابقا یا قصد ازاله و فسخ عقد را اعلام کند. اگر قصد ابقای عقد را فوری اعلام نمود (یا با وجود علم به عیب قبض عین و مسامحه نماید، این عمل کاشف از اسقاط حق فسخ استو بالطبع و به حکم قهری قانون (ماده 422 ق.م) مستحق ارش است و مطالبه ارش فوریت ندارد زیار ارش از لوازم قهری ابقای عقد استو داخل در ماهیت خیار نیست تا مشمول فوریت خیار عیب باشد. پس تا وقتی که مرور زمان شامل حق ارش مزبور نشده میتواند ارش را مطالبه کند.
اخذ به خیار و صاحب خیار
اخذ به خیار:
اعمال حق خیار (با استفاده از حق خیار) را گویند.
صاحب خیار:
کسی که خیار به نفع او مقرر شده است، خواه متعامل باشد خواه قائم مقام قانونی او (مانند وارث) خواه شخص ثالثی که خیاری به نفع او مقرر شده است.
خیار نقد
اگر بیع به شرط ادای ثمن در وقت معین باشد و در آن وقت ثمن دادن نشود، برای بایع خیار نقد حاصل میشود که از اقسام خیار شرط است.
خیار منجز
خیاری است که ابتدای مدت آن متصل به عقد باشد. مانند خیار مجلس و خیار حیوان. در بعضی از خیارات ممکن است ابتدای مدت آن متصل به عقد نباشد. (ماده 400 قانون مدنی)
خیار مشترک
خیاری که در یک عقد برای هر دو طرف معامله حاصل میشود. مانند خیار مجلس (که در مقابل خیار مختص بکار میرود.)
خیار مختص
خیاری که در یک عقد فقط برای یک طرف معامله حاصل میشود. مانند خیار حیوان (ماده 398 قانون مدنی)
خیار مجلس
در عقد بیع مادام که مجلس عقد به هم نخورده، طرفین حق ب ههم زدن بیع را دارند. به هم زدن مجلس عقد به تفرقه متعاملین از یکدیگر (ولو به چند قدم) و یا به تغییر مکان عقد(ولو باهم) محقق مشود. (ماده 397 قانون مدنی)
خیار قراردادی
خیاری است ناشی از توافق طرفین که آن را خیار شرط نیز گویند. عقدی که در آن شرط خیار شده آن را عقد خیاری نامند. (ماده 399 ق.م)