به موجب ماده 90 قانون مدنی برای صحت هر معامله شرایط زیر اساسی است:

1 - قصد طرفین و رضای آنها

2 - اهلیت طرفین

3 - موضوع معین که مورد معامله است

4 - مشروعیت جهت معامله

در اثر فقدان شرایط مذکور ممکن است غیرنافذ یا باطل تلقی شود. به هیچ عنوان نمتوان اثری برعقد باطل بار کرد. نقصی که موجب بطلان عقد شود قابل جبران نیست و طرفین نمیتوانند با ضمیمه ساختن شرطی که وجود نداشته است آن را از نظر حقوقی احیا کنند. عقد غیرنافذ در حالت عدم نفوذ نظیر عقد بالطل است با این تفاوت که سبب عدم نفوذ آن قابل رفع است مثلا عقدی که در اثر اکراه وقاع شود هیچ تعهدی ایجاد نخواهد کرد ولی هرگاه شخص مکره آن را تنفیذ کند آثار حقوقی عقد صحیح از ابتدا برآن بار خواهد شد. (ماده 209 قانون مدنی) به همین جهت پاره ای از مولفان عقد باطل را به مرده و عقد غیرنافذ را به بیمار تشبیه کرده اند.